Ly jy aan indringersindroom?

Die indringer in jou kop. Deur Maretha Botes.

Hooffoto: Magnet Me vir Unsplash

Om soos ‘n indringer in jou eie werksomgewing te voel, is meer algemeen as wat jy sou dink. Ongeveer 70% van mense het onlangs in ‘n studie deur Forbes-tydskrif erken dat hulle al indringersindroom ervaar het. 

Selfs bekendes soos Michelle Obama is al daardeur geraak. In 1978 het  twee sielkundiges, Pauline Rose Clance en Suzanne Imes, die eerste keer na indringersindroom (impostor syndrome) in hul navorsing oor die fenomeen verwys.

Hulle was van mening dat dié sindroom (om die meeste van die tyd soos ‘n indringer te voel), slegs vroue raak. Vandag weet ons dit is allermins die geval. Vroue én mans uit alle kultuurgroepe word geraak. 

Vir Salomé Erasmus (48)*, afdelingsbestuurder by ‘n bemarkingsmaatskappy, was die gevoel dat sy maar ‘n buitestaander in haar werksomgewing en selfs soms in haar vriendekringe is, swaar. Boonop kry sy die idee dat haar kollegas haar as ‘n valse presteerder beskou, iemand wat nie die mas kan opkom of haar posisie verdien nie. Toe sy ‘n jaar terug in haar nuwe pos aangestel is, was sy angstig oor wat ander mense dink, pleks van opgewonde.

Dit het daagliks spanning by haar veroorsaak, in só ‘n mate dat sy later ‘n maagseer ontwikkel het. Sy vertel, “Ek was bang iemand ‘sien deur my’ en dat dit maar ‘n kwessie van tyd is voordat ek my werk verloor. Angstigheid, kommer, en twyfel was my drie hoofemosies.”

Salomé het oor haar gevoelens begin oplees en agtergekom dat sy moontlik aan indringersindroom ly. Sy het ook besef sy is een van baie mense wat dit beleef. “Ek het bietjie selfondersoek gedoen en besef ek was my hele lewe eintlik so. Dat ek altyd my prestasies afgemaak het as geluk, of toeval, en nooit eienaarskap daarvan geneem het nie,” sê sy.

Sy het nóg wyer oor die onderwerp gelees en ook ‘n lewensafrigter gaan sien om haar te help om haar gevoelens te bestuur. “Ek besef dat sosiale media ‘n groot rol speel, asook om myself met ander suksesvolle mense te vergelyk. Ek het weer begin swem vir oefening en genot, en naweke sit ek my werksfoon tot Maandagoggend af. Ek fokus meer op dinge waarvan ek hou en begin afskeep het.

Só bring ek weer pret terug, en die goedvoelhormone kom weer aan die werk. Ek het nog ‘n pad om te stap, want soms verval ek weer in vertwyfeling. Maar ek weet nou waarop ek moet let om nie in ‘n gat van angstigheid en kommer te verval nie.”  

Caitlin Watson, talentbestuurkonsultant en skrywer vir Talenttalks, sê die meeste mense ervaar ‘n afname in selfversekerdheid wanneer hulle in ‘n nuwe pos instap. Wanneer hulle nuwe vaardighede aangeleer het en gewoond is aan die nuwe omgewing en uitdagings, kan hulle egter weer normaal en effektief funksioneer. Dit is wanneer die gevoelens van selftwyfel bly draal, ten spyte van jou goeie suksesrekord en selfs al het jy nuwe vaardighede aangeleer en jou werksomgewing leer ken, dat jy indringersindroom ervaar.

Lees nog: Veg of vlug?

Maar hoekom ervaar jy dat jy nie goed genoeg is nie, al bewys jou sukses die teenoorgestelde?

Lizette Volkwyn is ’n meester-lewensafrigter. Sy sê indringersindroom het direk te make met die druk wat die samelewing op ons plaas om te presteer en resultate in die kortste moontlike tyd te lewer. Dit is alles natuurlik onrealistiese verwagtinge, voeg sy by. Die druk vir prestasie het ‘n aanvaarbare norm geword, want ons samelewing is desperaat vir oplossings en hoë standaarde. Lizette sê egter as jy indringersindroom ervaar, is dit slegs aan jouself te wyte. Sy verduidelik, “Dit is iets wat jy toelaat om te gebeur. Jy het jouself waarskynlik nog nie in geheel ontdek en aanvaar nie. Daar is ‘n soeke na eksterne aanvaarding en jy vergelyk jouself met die prentjie van sukses wat jy van ander het, en pas daarvolgens aan.” Sy sê baie van ons bevraagteken ons selfgeldigheid omdat ons nooit tyd opsy gesit het om onsself beter te leer ken en te definieer nie. “Die emosionele vrese van verwerping, om geklassifiseer te word as nie goed genoeg nie, of die gevoel van mislukking, kan slegs uitgewis word wanneer jy opstaan as die ware jy en in jouself glo aan dit  wat jy kan bydra.” 

Dit is nodig om die siklus van negatiewe gevoelens te breek, sê Lizette, want op die lange duur kan hierdie emosies tot ‘n mislukte loopbaan lei.  

Tipiese indringergevoelens  

• Jy het ‘n aanhoudende vrees dat ander sal sê jy is nie goed  genoeg nie, of dat jy voorgee om te wees wat jy nie is nie, ten spyte van sukses.
• Jy eksternaliseer sukses. Jy is bang om krediet vir jou werk te neem, want jy glo dit is nie goed genoeg nie. 
• Jy internaliseer mislukking, en blameer jouself vir enigiets wat verkeerd loop. Dit is maklik vir indringers om hierdie ‘mislukkings’ as ondersteuning te gebruik om te bewys dat hulle nie goed genoeg is nie. 
• Jy oorreed jouself dat alle doelwitte wat jy bereik, slegs te danke aan geluk is, ongeag ure se harde werk en die vaardighede wat jy het.
• Jy glo ander is meer gekwalifiseerd as jy.

Só beïnvloed indringersindroom jou lewe

• Hoë stres- en angsvlakke, want jy is bang dat ander sal uitvind jy kan nie werklik die mas opkom nie.
• As ‘n leier wil jy jou span mikrobestuur, want jy is bang ander se werk sal nie op standaard wees nie. Dit lei tot wantroue tussen spanlede. 
• Uitbranding. Jy is dikwels oorwerk, want jy wil gedurig bewys jy is goed genoeg. 
• Jy steek nooit hand op wanneer geleenthede vir groei opduik nie, en doen nie aansoek vir nuwe rolle buite jou werk nie, bloot omdat jy glo daar is ander wat beter as jy gekwalifiseer is. 

Die goeie nuus is dat jy beheer oor jou emosies kan neem. Jy kan die siklus breek deur daagliks bewus te wees van hoe jy voel en optree. Caitlin, wat self ‘n pad met indringersindroom geloop het, sê die beste plek om te begin, is om oor jou gevoelens te praat.

“Eers toe ek ‘n naam vir my indringergevoelens kon gee, was ek in staat om myself met kennis en bronne te bemagtig. Dit is iets wat ek daagliks moet bestuur. Indringergevoelens steek in stresvolle tye kop uit, veral wanneer ek min slaap kry. Ek maak baie op my wederhelf staat om vir my perspektief te gee. Hy weet watter vrae om my te vra as hy sien ek sukkel sodat ek my negatiewe denke kan herken en dit kan herstruktureer,” sê sy.  

Lees nog: Stres minder: kyk na dié 6 denkpatrone

Dié proses kan jou help:

• Vra gereeld vir gebalanseerde terugvoer by die werk oor areas waar jy goed vaar, en werk waarin jy moet verbeter. Dit sal jou ‘n realistiese beeld van jou prestasies gee.
• Rita Clifton, skrywer van Love your Imposter: Be Your Best Self, Flaws and All, beklemtoon dat as jy weet wat jou kernwaardes en sterkpunte is, dit jou sal help om die waarde te besef wat jy in ‘n professionele rol kan toevoeg. Lizette stem saam. Sy sê om voor te gee, is slegs ‘n tydelike oplossing en dat dit op die duur tot frustrasie, ‘n gevoel van mislukking, angstigheid en ‘n vrees vir die ontbloting van moontlike tekortkominge lei. 
• Dink mooi na oor wie jy is, en werk dan ‘n strategie uit oor hoe jy jouself (wie jy werklik is) aan ander kan oordra. Dít sal help om die indringerstem te beheer. Vra jouself die volgende vrae voordat jy jou strategie uitwerk

– Wat is my kernwaardes?

– Wat is my doel?

– Waarom doen ek wat ek doen?

– Wat is uniek omtrent dit wat ek goed kan doen?

– En die belangrikste, hoe ondersteun dit waarvoor ek staan, alles wat ek doen, sê en weet?

*’n Skuilnaam is gebruik.

Hooffoto: Magnet Me vir Unsplash

Lees nog: Asemhalingoefeninge wat jou help om minder te stres