10 maniere om jou risiko klein te hou
1 Gaan vir ’n roetinekolonoskopie op 50, en dan elke 10 jaar.
2 Doen ’n bietjie speurwerk onder die familie, want een uit elke vier mense in ons land met kolonkanker het ’n familielid daarmee.
3 Let op na jou stoelgang. Aambeie veroorsaak meestal vars bloeding maar kolonkanker kan ook. Swart, teeragtige taaiheid in die stoelgang kan ou bloed wees, wat op kanker dieper in die kolon kan dui.
4 Let op na jou gereeldheid. Gesels met jou dokter as jou patroon verander, onverklaarbaar wissel tussen hardlywigheid en diarree, of as jy voortdurend die gevoel het dat daar iets is maar niks gebeur nie.
5 Let op na pyn oor jou maag ná etes. ’n Koliekerige pyn oor jou maag, ’n gevoel van voortdurende opgeblasenheid of volheid moet liefs opgevolg word.
6 Eet op die meeste een keer per week braaivleis of steak, want vleis wat vlamgebrand is, baie verbruin is, of gebrand het, word beslis aan kolonkanker gekoppel. Hoender en vis is veilig.
7 Gebruik meer melk, kaas en kalsium. Jy het drie suiwelporsies per dag nodig, of vul aan sodat jy 700-800 mg kalsium inkry.
8 Bly weg van alkohol. Dit verlaag jou folaat wat jou teen kankers help beskerm.
9 Rook veroorsaak DNS-skade wat tot dertig jaar ná jy ophou rook het, teenwoordig kan wees …
10 Hou jou gewig in toom.
