Die Vereniging vir die Beskerming van Padongelukslagoffers (APRAV) verwelkom met diepe waardering en verligting die besluit wat Dinsdag deur die Staande Komitee oor Openbare Rekeninge (SCOPA) geneem is om ’n volledige parlementêre ondersoek na die Padongelukkefonds (POF) van stapel te stuur.
Hierdie besluit volg ná jare se toenemende kommer oor wanadministrasie, stelselmatige disfunksie en ’n gebrek aan finansiële en etiese aanspreeklikheid binne die Fonds –
bekommernisse wat weer sterk beklemtoon is deur parlementslede tydens vanoggend se SCOPA-vergadering in Kaapstad.
Die aanloop tot hierdie oomblik
APRAV werk reeds meer as 11 jaar agter die skerms – met die indien van bewyse, parlementêre betrokkenheid en insette van slagoffers, regskenners en die burgerlike gemeenskap. Die besluit is nie net ’n institusionele deurbraak nie; dit is ’n kragtige oomblik van erkenning vir elke stem wat lankal geregtigheid geëis het.
“Hierdie is ’n reuse-oorwinning – nie net vir APRAV nie, maar vir elke slagoffer wat stilweg gely het onder ’n stelsel wat homself nie verantwoordbaar gehou het nie,” sê Pieter de Bruyn namens APRAV. “Dis ’n langverwagte afrekening met ’n sisteem wat te veel mense al te lank gefaal het.”
Wat die deurslag gegee het
Parlementslede van regoor die politieke spektrum – insluitend eerw. SS Zibi (Rise Mzansi en SCOPA-voorsitter), eerw. GJ Skosana (ANC), en eerw. Patrick Atkinson (DA) – het ernstige kommer uitgespreek oor verskeie onopgeloste kwessies binne die POF.
Dit sluit in:
- Die voortgesette toepassing van Raadskennisgewing 271 van 2020, ten spyte daarvan dat dit reeds deur die howe as onwettig verklaar is – wat beteken die Fonds het moontlik op ’n ongeldig regsbasis gefunksioneer.
- Verslae van onreëlmatige verkrygingsprosesse en nie-verklaarde kontrakte, wat ernstige vrae laat ontstaan oor deursigtigheid, moontlike korrupsie en wanbesteding van publieke fondse.
- ’n Voortgesette ondersoek deur die Spesiale Ondersoekeenheid (SIU), wat dui op stelselmatige wanfunksionering en moontlike strafregtelike oortredings.
- Vermeende misbruik van ouditeursriglyne, wat kan lei tot misleidende finansiële verslae en swak toesighouding.
- Ernstige vrae oor die aanstelling van die opgeskorte HUB, met twyfel oor die wettigheid en integriteit van die aanstellingsproses.
SCOPA het ’n opvolgvergadering vir 1 Julie 2025 geskeduleer om die Ondersoek se Terme van Verwysing te finaliseer.
Pieter de Bruyn (APRAV), Gert Nel (APRAV), eerw. Patrick Atkinson (DA), eerw. GJ Skosana (ANC), eerw. Helen Neale-May (ANC), Ngoako Mohlaloga (APRAV), in Komitee 514, Parlement van Suid-Afrika . (Foto: Verskaf)
Waarom elke Suid-Afrikaner hierby belang het
Die POF bestaan om die waardigheid en welsyn van padongelukslagoffers te beskerm – om mediese sorg, vergoeding en langtermyn ondersteuning te bied. Maar wanneer daardie
stelsel in duie stort, is die gevolge vernietigend. Slagoffers bly sonder die nodige hulp, gesinne dra die las alleen, en staatsinstellings word oorweldig.
Hierdie is egter meer as ’n instellingskrisis — dis ’n toets vir ons land se gewete. Want geen instelling behoort vrygestel te wees van aanspreeklikheid nie, veral nie een wat met menselewens vertrou is nie. ’n Gesonde, funksionerende POF is nie bloot ’n regskwessie nie — dit is ’n saak van geregtigheid, menswaardigheid en die samelewing se vertroue in ons demokratiese stelsel.
’n Openbare beroep
Namate die ondersoekproses begin, doen APRAV ’n beroep op slagoffers, regspraktisyns, oud-werknemers van die POF en fluitjieblasers om na vore te tree en hul stories en bewyse te deel. Elke stem tel. Elke getuigskrif help om die waarheid te herstel. Inligting kan vertroulik gestuur word na: [email protected]. “Mag dit die begin wees van ’n nuwe hoofstuk vir die POF – gegrond in waarheid, geregtigheid en die kollektiewe wil om beter te presteer,” sluit Pieter de Bruyn af.
Lees ook: C. Johan Bakkes oorlede | Ons laaste onderhoud met die reisskrywer
Lees Meer
